თხოვნა

გთხოვთ ნებისმიერ მკითხველს კომენტარი გააკეთოთ თითოეულ შრომაზე, დააფიქსირეთ თქვენი სახელი და გვარი და შეაფასეთ 1 დან 5 ქულამდის.
გმადლობთ თანამშრომლობისთვის.

Friday, November 1, 2013

გიგანტი პანდები

აგვისტოს 1999 წელს დაიბადა ჰუამეი სან დიეგოს ზოოპარკში. მთელმა მსოფლიომ აღნიშნა ეს. რატომ არის ასეთი მღელვარება? მეცნიერებს სჯერათ რომ ათასი პანდაა დარჩენილი ბუნებაში, ხოლო 120 გალიაში. ბამბუკი არის მათი ერთადერთი საკვები. ჩინეთში ბამბუკის განადგურებამ გამოიწვია გოლიათი პანდების გადაშენება. ჩარევის გარეშე, მხოლოდ დარჩებიან ზოოპარკის პანდები.
    რა არის გადაშენება?  

მცენარეები და ცხოველები  გადაშენების პროცესში არიან რაც დედამიწა არსებობს. ზოგ მეცნიერს სჯერა, რომ გადაშენება არის ბუნებრივი პროცესი. როდესაც ერთი სახეობა გაუჩინარდება მას ცვლის მეორე. ეს განვითარება მიმდინარეობს მილიონობით წლის მანძილზე. ეს ქმნის ბუნებრივ ბიოლოგიურ პროცესს.
ბევრი მცენარე და ცხოველი რომლებიც გადაშენების პროცესში იყო გამქრალია. პალეოთოლოგებმა იციან ეს ყველაფერი რადგან სწავლობენ ძველ ჩანაწერებს მცენარეებსა და ცხოველებზე. როდესაც ეს ნაშთები აღარ არსებობს მეცნიერები ადასტურებენ რომ ჯიშები გადაშენდა. გადაშენებული მცენარე თუ ცხოველი მეორედ აღარ ჩნდება. დედამიწის ისტორიის განმავლობაში  ცხოველების და მცენარეების მასები გადაშენდნენ დროის მოკლე პერიოდში. ეს მასობრივი გადაშენება მოხდა 5-ჯერ, დღეს კი ჩვენ ვიმყოფებით გადაშენების მე-6 პერიოდში. რამ გამოიწვია ამის მოხდენა წარსულში და რატომ გრძელდება დღეს?
ეკოსისტემა
ყველა ცოცხალი არსება დამოკიდებულია სხვა ცოცხალ არსებაზე, რომ თავი გადაირჩინონ. ცხოველები დაწყებული ამებიდან დამთავრებული დინოზავრებამდე  ეკუთვნიან ეკოსისტემას. მილიონობით წლის განმავლობაში მცენარეები და ცხოველები გადიან ადაპტაციას გარემოში.
როდესაც ეკოსისტემაში ირგვევა რაღაც, ცოცხალი არსება აკეთებს ორიდან ერთს: ან ეგუება ცვლილებას ან კვდება. როდესაც ერთი ცხოველი ან მცენარე კვდება, სხვა არსებები რომლებიც მათზე არიან დამოკიდებულები შეიძლება დაიხოცონ. როდესაც ეკოსისტემაში რაიმე ირღვევა ეს იწვევს ცხოველებისა და მცენარეების გადაშენებას.  
თარგმნა თადო ბეგიაშვილმა            (10 კლასი)  

No comments:

Post a Comment